Doktor Öğretim Üyesi Zekeriya Türkmen’in editörlüğünde “Cumhuriyetin 100. Yılında Türk Ordusu ve Millî Savunma” Kitabı Yayımlandı.
Dr. Öğr. Üyesi Zekeriya Türkmen’in editörlüğünde hazırlanan ve Vakıfbank Kültür Yayınları tarafından 30 Ağustos 2023’te yayımlanarak okuyucunun istifadesine sunulan “Cumhuriyetin 100. Yılında Türk Ordusu ve Millî Savunma” adlı kitap, Tarih, Askerî Tarih, Harp Tarihi, Uluslararası İlişkiler, Uluslararası Güvenlik, Sosyoloji ve Sosyal Psikoloji alanında uzman 25 akademisyenin 27 makalesinin bir araya getirilmesiyle yayıma hazırlanmıştır.
“Cumhuriyetin 100. Yılında Türk Ordusu ve Milli Savunma” adlı kitap, giriş ve üç bölümden oluşmaktadır. Zekeriya Türkmen’in, “Bozkırın Süvarilerinden Türkiye Cumhuriyeti Ordusu’na (Türk Askerî Tarih ve Kültürüne Dair Genel Bir Değerlendirme)” başlıklı giriş yazısında, Türk askerî kültürünün tarihsel arka planı, zaman içinde askerî teşkilatın bürokratik teşkilatı şekillendirmesi ve sosyo-kültürel hayatı yönlendirmesine dair hususlar, günümüze kadar geniş bir değerlendirme ile ele alınmıştır.
Kitabın Birinci Bölümünde, “TBMM Ordularından Cumhuriyet Ordusuna (NATO İttifakına Kadar Türk Ordusu ve Millî Savunma)” başlığı altında Mütareke Döneminden başlayıp, Türk İstiklâl Harbi ve Cumhuriyetin ilk yılları ve Atatürk Dönemi, II. Dünya savaşı ve NATO ittifakına girişe kadar Türk ordusu ve millî savunma konusu ele alınmıştır.
İkinci Bölümde “NATO İttifakına Girişten XX. Yüzyıl Sonuna Türk Ordusu ve Millî Savunma” konusunda önemli yazılara yer verilmiştir. II. Dünya Savaşına girmeyen ancak küresel tehditleri dikkate alarak Batı Savunma İttifakı NATO sistemine girişi bir zorunluluk olarak gören Türkiye Cumhuriyeti yöneticilerinin jeopolitik-jeostratejik değerlendirmeleri sonrasında 1950 yılında başlayan Kore Savaşı’na Türk Ordusundan bir tugay düzeyinde birliğin gönderilmesini takip eden süreçte NATO ittifakına giriş süreci hızlandırılmıştır. Bu bölümde NATO İttifakına girişten sonra Türk ordusu ve savunma sistemindeki değişim ve dönüşüm konusu ayrıntılı bir şekilde irdelenmiştir.
Üçüncü Bölümünde ise içinde bulunduğumuz “XXI. Yüzyılın Değişin Dünya Dengeleri ve Savaş Koşullarında Türk Ordusu ve Millî Savunma” konusu ayrıntılı olarak okuyucunun bilgisine sunulmuştur.
Türk İstiklâl Harbinden Cumhuriyetin ilanına uzanan sürecin tartışmasız önderi, Başkomutan Mareşal Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün ifadesiyle “Ordumuz, Türk birliğinin, Türk kudret ve kabiliyetinin, Türk vatanseverliğinin çelikleşmiş bir ifadesidir.” Ayrıca da “Ordumuz, Türk topraklarının ve Türkiye idealini tahakkuk ettirmek için sarf etmekte olduğumuz sistemli çalışmaların yenilmesi imkânsız teminatıdır.” Türkiye Cumhuriyeti’nin bölgesinde hatırı sayılır bir devlet olarak varlığını sürdürebilmesi, dışa karşı her bakımdan güçlü ve caydırıcı bir orduya sahip olması ile mümkündür. Milletler için vatan edinip hayat sürdükleri coğrafya, aynı zamanda onların kaderine, ulusların geleceklerine de yön verir. Bu görüşten hareketle kıtalar arasında çetin mücadelelere sahne olan Avrasya coğrafyasının jeopolitik ve jeostratejik açıdan en önemli mekânı sayılan Anadolu’da (Trakya dahil) ilelebet devletli bir millet olarak yaşamanın bedeli, her zaman güçlü-kudretli bir askerî varlığa yani orduya sahip olmakla mümkündür. Yaşadığımız dünyada sürekli barışın sağlanmasında orduların caydırıcı güç olma rolleri dün olduğu gibi günümüzde ve yarınımızda da tartışmasız bir gerçek olarak ortadadır.
İstiklâl mücadelesini zaferle sonuçlandırıp Türkiye’de cumhuriyetin ilanında en büyük katkıyı sağlayan, tarihi, Türk milletinin tarihiyle özdeşleşmiş kurumsal yapılarımızdan Türk Ordusuna şükran nişanesi olarak hazırlanan “Cumhuriyetin 100. Yılında Türk Ordusu ve Millî Savunma” adlı kitap, Türk Silahlı Kuvvetlerinin çeşitli kademelerinde uzun yıllar hizmet etmiş, halen de görevine devam eden, Türk ordusuna gönül vermiş, ya da yolu bir şekilde askerî okullardan geçmiş olan, asker-sivil akademisyenlerin desteğiyle vücut bulmuştur.
Türk İstiklâl Harbi’nin kahraman ordusunun ordu-millet dayanışmasıyla kazandığı zaferler, Türkiye’nin Sevr mahkumiyetinin prangalarından kurtulup uluslararası alanda tam bağımsız bir devlet olarak tanınmasına en büyük katkıyı sağlamıştır. Lozan Barışı’ndan sonra kurulan Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin en güçlü kurumsal yapılarından biri olan Türk Ordusu, anayasanın kendine verdiği yetkiler çerçevesinde içte huzurun sağlanmasında, dışa karşı ülke topraklarının korunmasında, yani iç barışın sağlanmasında ve dünya barışının korunmasına yönelik olarak yaptığı katkılarla her daim üzerine düşen görevi layıkıyla yerine getirmesini bilmiştir.
Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşunun 100. Yılı münasebetiyle hazırlanan bu kitaba katkı sağlayan yazarlar, aynı zamanda kurumsal aidiyet duygularını da katarak üzerlerine düşen sorumluluğu yerine getirmişlerdir. Türk Ordusu ve Milli Savunma konusunda genel bir çerçeve çizerek tarihsel süreç içinde Türk ordusundaki değişim ve dönüşümü gözler önüne sermeyi hedefleyen kitabın, bundan sonra yapılacak olan çalışmalara, özellikle de yakın dönem Türk Askerî Tarihi / Türk Harp Tarihi / Türkiye Cumhuriyeti Tarihi çalışmalarında önemli bir kaynak ve başvuru eseri olacağı değerlendirilmektedir.
Kitabın web adresi: https://www.vbky.com.tr/kitap/cumhuriyet-in-100-yilinda-turk-ordusu-ve-milli-savunma
